Çiftçiler Endişeli: Tarlada Fişi Çekilen Karpuzlar Tehlike Sinyali Veriyor
Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Çukurova’nın karpuz tarlalarında fiyatı 2 liraya kadar düşen karpuzlar, üreticileri endişelendiriyor. Zarar eden çiftçiler, karpuzları toplamadan tarlada bırakmak zorunda kalıyor. Çukurova, Türkiye’nin karpuz ihtiyacının yüzde 25’ten fazlasını karşılıyor ancak bu yıl plansız üretim, birçok sebze ve meyvede olduğu gibi karpuzda da üreticilere zarar olarak geri dönüyor. Karpuz fiyatları düşerken, büyük şehirlere ulaşana kadar yaşanan fiyat artışları tüketicileri olumsuz etkiliyor.
Yaz aylarında, üreticiler ve tüketiciler umduklarını bulamıyorlar. Nisan ayında yaşanan don olayları ve soğuk hava, çeşitli meyvelere zarar verirken plansız üretim de bazı ürünlerin piyasada kalmasına sebep oluyor. Fazla üretilen karpuz ve kavunlar, üreticilerin ellerinde kalarak zarara uğramalarına neden oluyor.
‘Tüketici Düşük Talebe Karşılık’ Diyor
Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, zirai don olayı nedeniyle diğer meyvelerin az olması sebebiyle karpuz satışlarının artacağı beklentisinin boşa çıktığını belirtti. Bu durumun, yüzde 20 oranında daha fazla karpuz üretimi yapıldığını açıkladı. Doğan, “Bu durum, tamamen fazladan üretim kaynaklı bir problemdir. Talep karşılanmadı. Geçen yıl yurt dışına büyük miktarda ürün ihraç edilmişti ancak bu yıl talep beklenenden düşüktü. Ürün değeri de düşmüştü. Ülke olarak üretim planlaması yapmış olabiliriz ancak somut olarak ortada gözlemlenecek bir şey yok. Tarlayı görmeden plan yapanlar var, çiftçilere daha fazla güvenilse sorun daha hızlı çözülebilir” şeklinde konuştu.
Meyve ve Sebzelerde Sorunlar Bitmek Bilmiyor
Türkiye’nin stratejik ürünleri olan buğday, mısır, ayçiçeği, soya ve pamuk üretiminde emek harcanmasına rağmen çiftçilerin karşılanamayan beklentileri, sebze ve meyve ekimine yönelmelerine sebep oluyor. Doğan, “Sürekli sorunlar yaşayan çiftçiler artık sebze ve meyve üretimine yöneliyor. Kayıt altındaki ürünlerin dışında ekim yapan çiftçilerin sayısı artıyor. Şimdi domates, soğan, biber gibi ürünlerde de benzer sorunları yaşayacağız. Çiftçilerin kar marjı oldukça düşük olacak ve bu ürünler de sorun haline gelecek” dedi.
Tarladan Tezgaha Uçurum Fiyat Farkı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) verilerine göre, haziran ayında üretici ile market arasındaki karpuz fiyat farkı yüzde 600’e varan oranlara ulaştı. Üreticiden 2 liraya satın alınan karpuzlar marketlerde 14 liraya kadar çıkabiliyor. Bazı marketlerde karpuz fiyatları 10-12 lira aralığında seyrediyor. Marketlerde fiyatı en fazla düşen ürün yine karpuz oldu ve bu düşüş yüzde 67.5 seviyesinde gerçekleşti. Adana, Antalya ve Mersin gibi şehirlerde talebin düşük olması, karpuz fiyatlarının ortalama 2 lira civarında seyretmesine yol açtı.
Çatışmaların Gübre Fiyatlarına Etkisi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, İran ve İsrail arasındaki çatışma ortamının gübre fiyatlarını artırdığını ifade etti. Bayraktar, “Savaşın yaşandığı bölgeler gübre üretiminde lider konumda. Sevkiyat yollarındaki kısıtlamalar, bu ülkelerden gübre ithal eden ülkelerde fiyat artışına neden oldu. Türkiye’deki gübre piyasası da bu durumdan etkilendi. Bir ay önce 19,635 lira olan ÜRE gübresinin fiyatı yüzde 38.5 artarak 27,192 liraya yükseldi. DAP gübresinin fiyatı yüzde 12.9 artarak 30,521 liraya ulaştı. 20.20.0 kompoze gübresinin fiyatı yüzde 10.7 artarak 19,198 liraya, Amonyum Sülfat gübresinin fiyatı yüzde 6 artarak 11,768 liraya ve Amonyum Nitrat gübresinin fiyatı yüzde 3.1 artarak 13,294 liraya yükseldi,” şeklinde konuştu.
